Վիտամիններ

Վիտամինները կենսաբանաան ակտիվ նյութեր են, որոնք կարգավորում են օրգանիզմի կենսագործունեությունը:  Վիտամիների մասին առաջին անգամ  հիշատակել է 1906 թ Անգլյացի գիտնական Ֆ. Խոպկինսը: Նրա կարծիքով  սնունդը բացի սպիտակուցներից, ճարպերից և ածխաջրերից պարունակոմ էր նաև այլ նյութեր, որոնց նա անվանեց  «Օժանդակ սննդային գործոններ»: 1912թ  առաջին անգամ սինթեզվել է բյուրեղային նյութ , որը բուժում էր բերի-բերի  հիվանդությունը :    Վիտամին անվանումը առջացել է լատիներեն Vita ` կյանք բառից : Բառի թարգմանությունը արդեն իսկ խոսում է նյութերի կարևորության մասին :

Եկեք պարզենք ինչու՞ Վիտամինները մասնակցում են.

նյութափոխանակության կարգավորմանը,

ֆերմենտների առաջացմանը,

խթանում են օրգանիզմում ընթացող քիմիական ռեակցիաները:

Ազդում են նաև սննդանյութերի յուրացման վրա,

նպաստում բջիջների բնականոն աճմանը և ամբողջ օրգանիզմի զարգացմանը:

Լինելով ֆերմենտների բաղկացուցիչ մաս՝ վիտամիններն ապահովում են դրանց բնականոն գործառույթները և ակտիվությունը:

Որևէ վիտամինի անբավարարությունը կամ բացակայությունը հանգեցնում է նյութափոխանակության խանգարումների, որոնց հետևանքով նվազում է մարդու աշխատունակությունը, դիմադրողականությունը տարբեր հիվանդությունների, շրջակա միջավայրի անբարենպաստ գործոնների նկատմամբ

Մարդու օրգանիզմ վիտամինների ներմուծման հիմնական աղբյուրը սննդամթերքն է , սոսկ մի քանիսն են սինթեզվում օրգանիզմում: Կան կազմությամբ վիտամիններին մոտ նյութեր, այսպես կոչված, նախավիտամիններ, որոնք, մտնելով մարդու օրգանիզմ, փոխարկվում են վիտամինների:

Վիտամինների քանակի անբավարարությունը կոչվում է հիպովիտամինոզ, լրիվ բացակայությունը–ավիտամինոզ, սակայն տարատեսակ հիվանդություննեերի կարող է բերել ոչ միայն անբավարար քանակը այլ նաև  նրանց ավելցուկը՝ հիպերվիտամինոզը:

Ինչիսի՞ն են լինում վիտամինները :

Սկզբում վիտամինները պայմանականորեն նշանակում էին A, B, C, D, E, P և այլն, այնուհետև տրվեցին միջազգային անվանումներ, որոնք արտացոլում են այդ նյութերի քիմիական կառուցվածքը:  Վիտամինները բաժանվում են 3 խմբի` ջրալույծ, ճարպալույծ և վիտամինանման նյութեր:

Ճարպալույծ վիտամիններն են ՝ А, D , E, K

Ջրալույծ վիտամիններն են С, В1, В2, В3 (РР), В6, В12, և այլն :